Paslanmaz çelik nedir ?

16/09/2019

LOKMAN KAYACI

0 Yorum

Paslanmaz çelik nedir ?

Paslanmaz çelik , % 10 un üzerinde ( çoğunlukla %12-20 aralığında ) krom içeren demir - karbon alaşımıdır. Krom, malzemeyi yenime ve ısıya karşı dayanıklılık kazandırır. Özel nitelikli paslanmaz çelik türleri elde etmek amacıyla alaşıma başka elementler de katılabilir. Bu özel türlerin içinde en önemlisi,nikel eklenmesiyle hazırlanan 18- 8 paslanmaz çeliğidir (yüzde 18 krom yüzde 8 nikel ) Paslanmaz çeliğe katılan öteki önemli bileşenler niyobyum, manganez , molibden , fosfor , selenyum , silisyum , kükürt ,titan ve zirkon dur .Paslanmaz çelik üretiminde yüksek sıcaklıklara ve duyarlı kimyasal denetime gereksinim olduğundan bu alaşımlar uzun süre elektrik fırınlarında hazırlanmıştır. Bu yöntemde fırınlara çoğunlukla , yalnızca son üründe bulunması istenen elementleri içeren hurda malzeme yüklenir. Son dönmelerde ise , malzemenin önce elektrik fırınında eritilmesi ve daha sonra bir başka potaya alınarak oksijenle işlenmesine dayalı bir teknik geliştirilmiştir. Tepkimeyi normalleştirmek için argonla seyreltilen oksijen gazı malzemeye üstten hamlaçla ya da potanın dibindeki bir delikten püskürtülür.Paslanmaz çelikler kimyasal bileşimlerine ve ısıl işleme tepkilerine göre sınıflandırabilir : sertleştirilemeyen ve yüzde 15- 30 krom ile yüzde 0,2 den daha az karbon içeren ferritli çelikler ; su verme yoluyla sertleştirile bilen ve yüzde 10-18 krom ile değişen oranlarda ( bazı alaşımlarda yüzde 1`in üzerinde ) karbon içeren martensitli çelikler ; yüzde 16-26 krom , yüzde 6-22 nikel ve yüzde 0,25 ten daha az karbon içeren ostenitli çelikler. Su vermeden sertleştirilebilen ostenitli çelikler yenime karşı dayanımı en yüksek malzemelerdir.316 kalite paslanmaz çelik, 304 kalite paslanmaz çeliğin içerisine molibden ve daha fazla nikel eklenerek elde edilen bir malzeme kalitesidir. Bu içerik sayesinde 316 kalite malzemelerin korozyona dayanımı sert koşullu ortamlarda dahi (deniz suyu, asidik sıvılar vs.) çok iyidir. Ayrıca 316 kalite malzemelerin kopma dayanımı (ultimate strength), 304 kalite malzemelere oranla çok daha yüksektir.316Ti ise, 316 kalite paslanmaz çeliğin içerisine titanyum eklenmiş halidir. Eğer malzeme 550 - 800°C arası yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalacaksa, 316Ti (1.4571) kalite paslanmaz çelik kullanılmalıdır.316Ti paslanmazlar düşük miktarda titanyum içerirler. Bu oran ise genellikle % 0.5 kadardır. 316Ti kalite paslanmaz çeliklerin yüksek sıcaklıklardaki dayanım süresi 304 veya 316 paslanmaz çelik kalitelerine oranla daha uzundur.